Białystok i miejscowości leżące w północno-wschodniej Polsce- w tych miastach odbyły się poszukiwania i porównywania historii i teraźniejszości przez beneficjentów projektu „Śladami przeszłości” dofinansowanego ze środków MEiN w ramach Polsko-Litewskiego Funduszu Wymiany Młodzieży. Uczestnikami wymiany jest 7 uczniów i 2 opiekunów z SOSW w Sokółce oraz taka sama grupa z Šalčininkų Specialioj iMokykla z Solecznik. Łączna kwota dofinansowania to 21 125,46 złotych. Projekt został napisany w oparciu o priorytet Propagowanie polsko-litewskiego dziedzictwa historyczno-kulturowego oraz dialogu na rzecz współpracy, tolerancji, otwartości, lepszego zrozumienia i poznania się pomiędzy młodzieżą polską i litewską. Działania projektowe są realizowane w terminie 07.05.2023 do 18.06.2023, przyjazd grupy partnerskiej do Polski odbył się w dniach 15.05.23-19.05.23.

15 maja zaczęło się tygodniowe spotkanie obu grup w Sokółce. Wspólne poznawanie wątków historycznych rozpoczęły zajęcia integracyjne. Spotkanie z koordynatorami szkolnymi umożliwiło omówienie efektów pracy na etapie przygotowywania w swoich grupach narodowych, plakatów dotyczących krajów pochodzenia beneficjentów, dokładnego przebiegu działań oraz przydziału zadań uczestnikom na poszczególne dni. W trakcie zajęć plastycznych powstał świetny wehikuł czasu, który symbolicznie przenosił uczestników w głąb historii w trakcie kolejnych dni. Zajęcia sportowe umożliwiły rozładowanie stresu, napięcia i dyskomfortu związanych z nowymi doświadczeniami.

Pierwszy dzień wyjazdowy rozpoczęła ewaluacja a następnie wyjazd do Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie. Tam beneficjenci piekli podpłomyki zwracając baczną uwagę na to czy są one poddawane takiej samej technologii jak współczesne bułki. Drugim punktem tego dnia były zajęcia związane z wyrobem produktów glinianych. Warsztaty praktyczne pozwoliły poznać historyczne procesy powstawania przedmiotów codziennego użytku oraz porównać z produktami wykorzystywanymi obecnie. W Muzeum Dziejów Ziemi odbył się długi spacer pośród dinozaurów, gdzie uczestnicy poznali ich sposoby odżywiania, warunki życia i zastanawiali się czy w dzisiejszych czasach było by możliwe dobre samopoczucie tych niezwykłych zwierząt.

Kolejny dzień projektowych wydarzeń rozpoczął się od przygotowania slicera i drukarki do wydruków 3d. Nasze myśli skupiły się wokół podróży do Białegostoku. Pierwszym punktem było Muzeum Historyczne, które odkryło przed nami swoje tajniki i przeniosło w czasy Jana Klemensa Branickiego i jego żony Izabeli. W Muzeum Farmacji i Medycyny beneficjenci obejrzeli historyczną aptekę, gabinet stomatologiczny oraz mogli przyjrzeć się narzędziom lekarskim używanych w dawnych czasach. Chętnie porównywali je ze sprzętami widzianymi we współczesnych szpitalach i przychodniach i jednogłośnie twierdzili, że doceniają rozwój medycyny. Na zakończenie każdy z uczestników zabrał ze sobą odlew z gipsu zwiedzanegopałacu, który samodzielnie wykonał podczas warsztatów plastycznych. Następnym punktem projektowych wypraw w przeszłość było zwiedzanie i poszukiwanie ducha Branickich w ich Pałacu oraz podziwianie pięknych zdobień, wielkich reprezentacyjnych schodów oraz zachwycanie się urokami ogrodów, które Jan i Izabela uwielbiali pielęgnować. Etapy powstawania ogrodów zostały przedstawione w trakcie zajęć w Centrum Zamenhoffa. Warsztaty z wykorzystaniem klocków Lego pozwoliły uruchomić kreatywność każdego z uczestników, zaprojektować swój własny pomysł na historyczny ogród i zbudować jego komponenty. Ostatnim i najbardziej ekspresywnym zadaniem była integracja w Strefie Wysokich Lotów. Po powrocie do SOSW miała miejsce ewaluacja wieczorna, dyskusja i wybranie argumentów za i przeciw temu czy Braniccy mogli fikać koziołki w swoich czasach a następnie przegląd zdjęć i graficzne opracowanie najlepszych z nich do produktu upowszechniającego.

Pierwszym punktem czwartkowych wyzwań były warsztaty w Muzeum Sybiru w Białymstoku poświęcone życiu na deportacji. W trakcie wyprawy w przeszłość poznawaliśmy Syberię, jej mieszkańców oraz życie codzienne w łagrze. Kolejnym zadaniem były eksperymenty w Epi Centrum w Białymstoku. Była to świetna okazja do zestawiania historii oraz teraźniejszości czyli sedna naszego projektu. Krótki spacer po parku dookoła pałacu Branickich sprawił, że w głowach uczestników zdobyta wiedza poukładała się w logiczny, całościowy sposób. Podsumowaniem była gra miejska połączona z poznawaniem najciekawszych miejsc w Białymstoku z wynalazkiem teraźniejszości - smartfonem z funkcją czytania kodów QR. Po powrocie do SOSW w Sokółce uczestników czekały ewaluacja, podsumowanie bieżącego dnia, pakowanie produktu upowszechniającego a następnie wyjazd i integracja wśród końskich łbów w Stadninie koni w Geniuszach, ognisko oraz warsztaty cyrkowe z pokazem FireShow a także tańce integracyjne z udziałem społeczności SOSW.

Pierwszym punktem piątkowego harmonogramu był uroczysty apel z pożegnaniem grupy litewskiej. W programie znalazły się wspólny integracyjny taniec disco podziękowania dyrekcji SOSW w Sokółce, krótkie podsumowanie działań a także prezentacja zestawu projektowego dla ogółu społeczności szkolnej. Kolejnym punktem dnia byłyprzetestowanie opracowanego wspólnieproduktu a następnie promocja i upowszechnianie projektu czemu służyły odwiedziny w placówkach partnerów polskich. Zajęcia warsztatowe w Kamienicy Tyzenhausa pozwoliły poznać Sokółkę w czasach panowania Jana Klemensa Branickiego w Białymstoku.Młodzież dokonała także podsumowań prób odnalezienia dziedzictwa historyczno-kulturowego polsko-litewskiego, cech wspólnych i łączących przedstawicieli obu narodów czego wyrazem jest kolaż ze zdjęć uczestników. Na zakończenie emocjonującego tygodnia uczestnicy wymiany zasiedli przy wspólnej pizzy, gdzie mieli też okazję wymienić się zaproszeniami do portali społecznościowych, podzielić się wrażeniami i zrobić wstępne plany na wspólną przyszłość.

7 czerwca 2023 odbyło się podsumowanie projektu wymiany polsko litewskiej. Po krótkich słowach wstępu i powitań zebrani połączyli się online z placówką partnerską z Solecznikaby wspólnie otworzyć wystawy zdjęć w swoich krajach. Beneficjenci zapewniali, że będą mile wspominać czas spędzony z nowymi kolegami. Kolejnym punktem było omówienie celów, realizowanych przedsięwzięć oraz efektów projektu a także obejrzenie filmu z działań przeprowadzonych wraz z uczestnikami z Litwy. Zebrani mieli możliwość przyjrzeć się produktowi projektowemu.

Dzięki wsparciu i pomocy wielu zaangażowanych osób udało się zorganizować niezapomnianą przygodę dla Kacpra, Gabrieli, Damiana, Gabrieli, Kamila, Justyny i Natalii z SOSW w Sokółce oraz Edvina, Jovity, Moniki, Eduarda, Eveliny, Oksany i Pavla z  Salcininky Specialiloji Mokykla z Solecznik. Celem głównym projektu było poszukiwanie wspólnego dziedzictwa kulturowego placówek partnerskich, propagowanie dialogu na rzecz współpracy, integracji i tolerancji. Poprzez pracę nad problemem i dążenie do znalezienia jego rozwiązania grupy uczestników otworzyły się na siebie, poznały lepiej kulturę partnera. Praca w mieszanych narodowościowo grupach nad wytworzeniem produktu projektowego pozwoliła na doskonalenie umiejętności interpersonalnych, rozwijanie sprawności wykorzystywania TiK. Popularyzacja form współzawodnictwa sportowego oraz praca metodą pedagogiki cyrku pozwoliły na wypracowanie u uczestników świadomości pożyteczności i atrakcyjności aktywnego spędzania czasu wolnego. Upowszechnienie zestawu gier przyczyniło się do rozwinięcia poczucia dumy i sprawstwa każdego z uczestników. Wymiana młodzieżowa dała możliwość zdobycia niezwykłego doświadczenia i osiągnięcie sukcesu mimo swoich ograniczeń w codziennym życiu.

Wszelkich działań dopilnowały, zgrały ze sobą oraz przeprowadziły projekt od początku do końca koordynatorzy ze strony SOSW w Sokółce p. Urszula Drewniak i p. Zuzanna Szarkowska-Czeczko.

Serdecznie dziękujemy Polsko -Litewskiemu Funduszowi Wymiany Młodzieży za dotację i super przeżycia podczas realizacji wymiany.

Nasz padlet projektowy: https://pl.padlet.com/wymianapolskolitewska/wymiana-polsko-litewska2023-ladami-przesz-o-i-6ih9efor9lzwf1s2 

 Urszula Drewniak, Zuzanna Szarkowska-Czeczko